لیلة المبیت چیست؟ چه واقعه ای در آن شب به وقوع پیوست؟
به شب اول ماه ربیع الاول سال سیزدهم بعثت که حضرت علی(علیه السلام) جای پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) خوابید، «لیلة المبیت» می‌گویند.
خلاصه آن واقعه از این قرار است که در سال سیزدهم بعثت سران قریش در یک شورای عمومی تصمیم گرفتند که ندای توحید را با زندانی کردن پیامبر یا کشتن و یا تبعید او خاموش سازند، چنان که قرآن کریم می‌فرماید:
«وَ إذ یَمکُرُ بِکَ الَّذیِنَ کَفَرُوا لِیُثبِتوکَ اَوْ یَقتُلوکَ أَو یُخْرِجُوکَ وَ یَمکُروُنَ وَ یَمکُرُ اللهَ وَ اللهُ خَیرُ المَاکِرینَ»; [۱]
به خاطر بیاور هنگامی را که کافران نقشه می‌کشیدند که تو را به زندان بیفکنند یا به قتل برسانند و یا از مکه خارج سازند. آنها چاره می‌اندیشیدند و نقشه می‌کشیدند، و خداوند هم تدبیر می‌کرد; و خدا بهترین چاره جویان و تدبیرکنندگان است.
سرانجام سران قریش تصمیم گرفتند که از هر قبیله، فردی انتخاب شود تا افراد منتخب در نیمه شب یک باره بر خانه حضرت هجوم برده، او را قطعه قطعه کنند. بدین طریق هم از تبلیغات او آسوده شوند و هم خون او در میان قبایل عرب پخش شود تا خاندان هاشم نتوانند با آنها به مبارزه برخیزند. فرشته وحی، پیامبر را از نقشه شوم مشرکان آگاه ساخت و به آن حضرت دستور داد تا از مکه به عزم مدینه خارج شود. پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) حضرت علی(علیه السلام) را از این نقشه آگاه کرد و به او فرمود: «امشب در خواب گاه من بخواب و رواندازِ سبزِ مرا به خود بپیچ تا آنان تصور کنند که من هنوز در خانه و در بستر آرمیده ام و مرا تعقیب نکند». آن گاه پیامبر مخفیانه به سمت غار ثور حرکت کرد و از خداوند درخواست نمود تا دشمن را از دست یابی به او گمراه کند و آنان نتوانند او را پیدا کنند.... [۲]
در روایات شیعه و اهل سنت آمده است که علی(علیه السلام) این کار را انجام داد و خداوند به خاطر این کار به فرشتگان مباهات نمود و موقعی که پیامبر (صلی الله علیه وآله) به سوی مدینه در حرکت بود، این آیه را در شأن حضرت علی (علیه السلام) نازل فرمود:
وَ مِنَ النّاسِ مَن یشری نَفسَهُ ابتِغاءَ مَرضاتِ الله و اللهُ رَیوفٌ بالعباد); [۳]
بعضی از مردم جان خود را به خاطر خشنودی خدا می‌فروشند، و خداوند نسبت به بندگان مهربان است.
پاورقی
[۱] سوره انفال، آیه ۳۰، ر.ک: تفسیر قرطبی، ج ۷، ص ۳۹۷، (داراحیاءالتراث العربی، بیروت).
[۲] فروغ ولایت، استاد جعفر سبحانی، ص ۴۵-۵۷، بخش دوم از فصل سوم، مؤسسه امام صادق، ۱۳۷۴ش.
[۳] احیاءالعلوم، الغزالی، ج ۳، ص ۳۷۸، (دارالهادی بیروت); تذکرة الخواص، ابن الجوزی، ص ۳۵، (مکتبة النینوی الحدیثه، تهران); شواهد التنزیل، الحاکم الحسکانی، ج ۱، ص ۱۲۳، ش ۴، (مجمع احیاء الثقافة اسلامیه); الغدیر، علامه امینی، ج ۲، ص ۴۹ ـ ۴۷، (دارالکتاب العربی، بیروت، ۱۳۹۸ هـ ق).
شیعه نیوز
