فضیلت‎ها و ارزش‎های قناعت در کلام امام علی (علیه السلام)

حضرت علی (علیه السلام) می‌فرمایند با قناعت و رعایت صرفه جویی در زندگی، ملک و سرمایه‏ای نصیب انسان می‎شود که برای همه امور زندگی او کافی است.
امام علی(علیه السلام) قناعت را به منزله گنجی با ارزش، گوهری پرسود، دُری گرانقدر و خصلت و فضیلتی پربها معرفی نموده و می‌فرمایند: هیچ گنجی بی نیاز کننده‏تر(توان بخش تر) از قناعت کردن در زندگی نیست.(غررالحکم جلد ۲ ص ۲۳۰)

نکته بسیار مهمی که در سخنان گرانقدر امام علی(علیه السلام) باید مورد توجه و تأمل قرار گیرد و هرگز از آن غفلت نشود، این است که قناعت گنجی بزرگ، با ارزش و نعمتی گرانقدر است که بی نیاز کننده‏ترین چیز در زندگی انسان‏ها به شمارمی‏آید، بنابراین انسان که «گنج قناعت» را در دست دارد از ثروتمندترین و سرمایه دارترین و بی نیازمندترین و خوشبخت‏ترین افراد است. رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) فرموده اند قناعت گنجی است که هرگز فانی نمی‏شود.

رابطه قناعت با عفت و پاکدامنی

از فضیلت‎های دیگر قناعت این است که این خصلت سبب عفت و پاکدامنی و حیا می‏شود. چنان که حضرت علی(علیه السلام) در این باره می‎فرمایند: قناعت پیشه کردن و به اندک راضی و قانع بودن عفت و پاکدامنی و پارسایی می‏آورد.

قناعت نشانه تقوی

از آثار با ارزش و با برکت قناعت آن است که نشانه تقوا و پارسایی انسان است و سبب کسب فضیلت و پرهیزکاری و باعث حفظ و نگهداری و پاکی نفس از آلودگی‎ها می‎گردد همانگونه که مولای متقیان می‎فرمایند قناعت کردن واقعی در همه امور زندگی، نشانه (تقوی) و علامت پرهیزکاران و نیکان است و همچنین قناعت، یار و کمک کننده خوبی برای کسب تقوا و پرهیزکاری و پارسایی و ورع است.

آری نکته مهم در آموزه‎های امام علی (علیه السلام) این است که قناعت پیشه نمودن در زندگی و راضی و قانع بودن در هر کاری، از نشانه‏های عالی و مهم اهل تقوی و افراد پرهیزکار و پارسا است و در کسب تقوی یک یاری کننده قوی و راهنمای خوبی است و در حقیقت این خصلت پسندیده است قناعت، مظهر زهد و تقوی و ایمان و هدف زندگی انسان است.

قناعت؛ دارایی و ثروت پایان ناپذیر

یکی از ارزشهای بزرگ قناعت، آن است که قناعت در امور زندگی یک سرمایه و ثروت و گنج و نعمتی است که هیچگاه پایان نمی‎پذیرد و نابود نمی‎گردد و از بین نمی‎رود و همیشه دارای ارزش، اثر و منفعت است و پیوسته دوام و بقاء دارد، همانگونه که امام علی(علیه السلام) در این باره فرموده اند: قناعت کردن در زندگی، دارایی و ثروت پایان ناپذیر است.(نهج البلاغه، ترجمه دشتی).

می بینیم که پیشوای پارسایان درباره نقش بسیار ارزنده و اثر و اهمیت فراوان قناعت پیشگی در همه ابعاد زندگی، بیان و تصریح نمودند که قناعت ثروت و گنج و مالی است که هرگز با مصرف کردن پایان نمی‎پذیرد و همیشه جاوید باقی می‎ماند و انسان‎های قانع و قناعت پیشه همواره ثروتمندترین و داراترین افراد جامعه هستند و قانعین با سرمایه کم و دنیای اندک، گنج عظیم و ثروت بی پایان جاویدان را خریداری می‎کنند. امیر المؤمنین علی(علیه السلام) در بیان و سخن دیگری درباره اثر و فایده ارزنده قناعت کاری، فرموده اند: به وسیله قناعت کردن و رعایت صرفه جویی در زندگی ملک و سرمایه‏ ای نصیب انسان می‎شود که برای همه امور زندگی او کافی است.

 



مذهب نیوز